OYLA: Қаңтар 2018

№1 [29]

Адамзат факторы

Мэрфи заңдарының бірінде: «Қате құру мүмкін емес бөліктер, бәрібір де қате құрылады» деген сөздер бар. Мәселе оны құратын кім екенінде? Ендеше, адамға тән қасиеттің бірі — қателесу туралы сөйлесейік.

Әмбебап ғарышкер

Ғаламшарымыздан тыс жерде тіршілік бар ма? Әрине, бар! Енді, орбиталық станцияларда бары анық. Шындығында, ғарышкерлер сіз елестеткендей өмір сүрмейді: тағамдарының арнайы құтыда болуы міндетті емес, әрі ондағы салмақсыздықты да «шынайы» деуге келмес.

Горилламен бетпе-бет

Кинг-Конг туралы фильмдерде алып маймыл айналадағының бәрін құртады, оны жуасыту тек қарусыз жас қыздың қолынан ғана келеді. Бұл сюжет американдық этолог және тірі табиғатты қорғаушы Дайан Фоссидің оқиғасына ұқсас.

Пайдалануға қимаудың керегі жоқ

Адамдарды құтқаратын дәрілер мен технологияларды жасау үшін кей жануарлардың өлтіруімізге тура келеді. Компромисс табу мүмкін бе?

Трансплантация: қалай жұмыс істейді?

Тура автомобиль бөлшектері секілді, дене органдары да ескіруі мүмкін. Әдетте ағза регенерацияның көмегімен бұл мәселені шешеді. Дегенмен, кейде оның шамасы жетпегендіктен, органның «бұзылуы» мүмкін. Егер емдеу мүмкін болмаса, басқасына айырбастау — яғни — трансплантация қажет.

Химияның күңгірт тұсы

Химия біз үшін нағыз қайырымды сыйқыршының өзіне айналды — дәрілер, ұзын өмір, аштықты жеңу, күнделікті жайлылық пен қауіпсіздік — осының бәрі химияның арқасы. Алайда, қара ниетті адамдар данышпан ұлы ғылымды қорлап — басқа адамдарды опасыз әрі жауыздықпен улауға пайдаланды.

Азаматтық ғылым: ешкім жаңалықсыз қалмасын!

Ғылыми зерттеулерге атсалысу үшін сәйкесінше біліміңіздің болуы міндетті емес. Әлем бойынша мыңдаған еріктілер ғалымдарға жаңа ғаламшарларды ашуға, ауа-райының өзгеруі мен жабайы жануарлардың көшіп-қонуын зерттеуге көмектеседі. Ал сіздер нені зерттеуді армандаған едіңіздер?